Gemilerde Sabotaja Karşı Koyma

YAZAN: Mehmet ASAL Dz. Kd. Yzb.

(1983 yılında kaleme alınmıştır.)

Sabotaj, bir memleketin barış ve savaş zamanlarında milli savunma tedbirlerini, faaliyetlerini, hazırlıklarını, icraatını, birlik ve moralini baltalamaya yönelik hareket ve faaliyetler veya diğer bir deyişle, yer altı ajanlarını kullanmak suretiyle savaş gayretlerini genellikle içten yok etmek, diye tanımlanabilir.

SABOTAJ NERELERE YAPILIR?

Bu sorunun cevaplarını Silahlı Kuvvetler bünyesinde şöylece sıralamak mümkündür.

Milli ve Müttefik karargahlar, fabrika ve tamirhaneler, depolar (bilhassa silah, cephane ve akaryakıt), petrol boru hatları, enerji kaynakları ve santrallar, askeri hava alanları ve kontrol merkezleri, Deniz üsleri ve fabrikalar, HARP GEMİLERİ, uçak ve helikopterler, askeri nakliyatta kullanılan her türlü nakil vasıtaları, muhabere merkezleri ve telli hatlar, trafik akımının yoğun olduğu yollar, erken ikaz tesisleri, özel mühimmat stokları ve birlikleri, yüksek rütbeli askeri şahıslar vb. gibi.

BİRLİKLERİN ALACAKLARI TEDBİRLER

Sabotajlara karşı, birliklerce emniyet ve korunma planları hazırlanır. Bu planları Deniz Kuvvetleri çapında: Donanma ve Saha Komutanlıkları, Ana Üs Komutanlıkları, Deniz Eğitim Komutanlığı ve Filo Komutanlıkları tanzim eder.

Bu planlarda; önce korunacak bölgeler, bu bölgelerin hassas noktaları ve özellikleri, aydınlatma durumu, yangın ve yara savunma imkanları, bilahare teyakkuz, teknik ve muhafaza bakımından korunma ve önleme tedbirleri gösterilir.

Planların son kısımları, ziyaretçiler ile nakil vasıtalarının kontrolü, sabotajcıların ihbarı ve yapılacak işlemler ile mahalli güçler ve zabıtayla iş birliği ve diğer hususları içerir.

Bu emniyet ve koruma planlarının yanısıra, sabotaja karşı koyma bakımından ilk ve en önemli tedbir, tanıma/tanıtma, yani parola sistemidir.

Parola, garnizon komutanlıklarınca hazırlanır. Deniz Kuvvetlerimizin ana üssü olan Gölcük Garnizonunda parola, Gölcük Âna Üs Komutanlığı’nca hazırlanarak Donanma Komutanlığı’na bağlı birlik komutanlıkları ve kurum amirliklerine gönderilir.

GEMİLERE SABOTAJ

Bugünün harpleri, dünyanın gidişi icabına uyarak mertçe ve açıkça olmaktan çıkmış, bir bakıma SABOTE ve TAHRİP yoluna girmiştir.

Gemiler, sabotörler için, karada üslenmiş birlik ve tesislere nazaran genellikle daha kıymetli, hassas ve kolay hedefler teşkil ederler.

Gemilere sabote iki yoldan yapılabilir.

• Birincisi geminin içten sabotesi,

• İkincisi ise su altından tahribidir.

Geminin içten sabotesi, su altı tahribinden daha kolay ve müessirdir. Bizler için önemli elan husus, geminin batırılmasını veya hareketten sakıt kalmasını önlemek olduğuna göre içten veya dıştan yapılacak sabote ve tahrip aynı önem ve ehemmiyeti taşıyacaktır.

Gemilerin içten maruz kalabileceği sabotaja karşı alınacak tedbirler,

1. Giriş/çıkış kontrolü ve tanıma/tanıtmaya azami önem verilmesi,

2. Tüm personelin "Silahlı Kuvvetler İstihbarata karşı koyma Emniyet ve İş birliği Talimatının kapsadığı bilgilere sahip kılınması,

3. Personel emniyetine önem vererek, gizlilik dereceli bilgilere nüfuz edecek şahısların titizlikle seçilmesi ve güvenlik tahkikatlarının yaptırılması,

4. Sabotajlara karşı emniyet ve korunma planlarının tam olarak tatbik edilmesi,

5. Girilmesi yasak olan hassas yerlere (cephanelik, yakıt bölmeleri, kripto kamarası, su sarnıçları, ambarlar ile gizli kasalar vb. gibi) bu yasağı bildiren ve ilk nazarda görülebilen levhalar asılması, icabında silahlı nöbetçi konulması,

6. Komutan tarafından güvenilir bir emniyet subayı tefrik edilerek, personelin gizlice kontrolünün yapılması,

7. Cephanelik, akaryakıt sarnıcı, teçhizat, yiyecek ve giyecek ambarları gibi sabotaja hedef olabilecek yerlerin bir anlık imhasını önlemek ve sabotaja uğradığı zaman hasarın diğer ambar ve sarnıçlara etkisini önleyici yangın, Y/S gibi lüzumlu tertip ve tedbirlerin alınması,

8. Devamlı, yerel bir muhabere çevriminin açık olması,

9. Emniyet personelinin, bir tecavüzü karşılamak üzere fiziki ve fikri kabiliyetlinin arttırılması, silah kullanma yetkisinin öğretilmesi,

10. Ziyaretçilerin ve geldikleri vasıtaların sıkı denetimi, refakat ve gözetleme usulü ile kontrollerinin yapılması,

11. Mahalli güçler, zabıta kuvvetleri ile iş birliği yapılması, personelin fotoğraf, parmak izi, el ve yazı örneklerinin alınıp muhafaza edilmesi,

Genel hatları ile belirtilen bu hususların yerine getirilmesi, bir geminin içten yapılabilecek sabotajları önleyebilmesi/tesirini azaltabilmesi için gerekli ve yeterlidir.

GEMİLERİN SU ALTINDAN TAHRİBİ

Gemilerin dıştan, su altından tahribi nasıl olur ve bundan nasıl korunulur? Bu, iki şekilde mümkündür.

1. Gemilerin kendi kendini koruması (EOD, dalgıç, kurbağa adam olmadığı durumda)

2. Geminin EOD personelince korunması (EOD, dalgıç, kurbağa adam olduğu durumda)

Bu ikinci şekil korunma, donanmamız için bugün hemen hemen imkânsızdır, Zira EOD personelinin yetiştirilmesi çok güç ve masraflı olup, uzun zamana ihtiyaç göstermektedir. Kaldı ki her gemiye veya gemi topluluğuna da EOD Timleri tahsis edebilmek mümkün/mantıklı değildir.

Bu nedenle, burada esas olarak gemilerin kendi kendini korumasını incelemek isterim.

Gemilere sinsice sokularak, su altından gemiyi tahrip edip batıracak veya harekâttan alıkoyacak özel olarak yetiştirilmiş kişiler, mutlaka bir tahrip düzeneği meydana getirmek zorundadırlar ki, bu düzenek dört kısımdan ibarettir,

1. Başlatıcı mekanizma,

2. Ateşleyici,

3. Ağız otu yemleme,

4. Ana şarj.

Patlama neticesinde iki tesir meydana gelir,

(1) Blast tesiri

• Kırıcı

• Paralayıcı

• Yıkıcı

• Parçalayıcı

• İtici

• Delici

(2) Termal tesir -Eritici

• Kavurucu

• Kesici

Eğer kullanılan tahrip maddesi, gemi karinası veya zinciri, dümeni, şaft braketi ile temas halinde ise paralayıcı, aksi takdirde parçalayıcı tesir olacaktır.

Patlama neticesinde hasıl olan tesirlere, patlayıcının infilakıyla, hasıl olan boşluğa deniz suyunun yüklenerek dolması tesiri de ilave edilmelidir. Normal 1 molgram tahrip maddesi, patlama anında 2000 litre gaz hasıl etmektedir.

Tahrip maddeleri iki şekilde mütalaa edilir,

-Fabrikasyon olanlar (Limpet mayınları gibi) ve

-El yapısı olanlar.

El yapısı tahrip maddeleri daha ziyade imkansızlıklar nedeni ile yapılır ki, bunların su altından kullanılabilmesi için sudan tecrit edilmeleri gerekir. Bu maksatla; naylon torbalar, sızmaz, kaplar, pusisler, prezervatifler, yağ ve gaz tenekeleri kullanılabilir.

PATLAYICININ GEMİYE TESPİTİ

Patlayıcı madde gemi karinasına 4 şekilde tespit edilebilir.

1. Herhangi bir gırcâla ile gemi pervane, dümen şaft braketlerine, kinistin ızgaralarına veya zincirlere bağlanabilir.

2. Limpet mayınlarda olduğu gibi, mıknatıslarla tespit edilebilir.

3. Akıntı üzerinden ve uzaktan bırakılmak sureti ile gemi zinciri üzerine düşürülebilir ki bu durumda akıntı, tahrip maddesini gemi karinasına yaslar.

4. Pozitif sepiye veren torbalar ile gemiye yaslatılarak C-12 ile C-4 gibi plastik patlayıcı maddeler, frengi ve çalpara deliklerine doldurulur.

Su altı yüzücüleri gemiye dört şekilde yaklaşabilir. Bunlar;

- Büyük denizaltıların güvertesine bağlı cep denizaltıları ile,

- Akıntı üzerinden kendilerini bırakarak ve pusulaları ile yön bulup yüzerek, sandık, sepet gibi sepiyesin olan nesnelerin altına gizlenerek,

- Düşük süratli balıkçı veya diğer teknelerin altına yapışarak.

GEMİLERİN KENDİ PEPSONELİ TARARINDAN KORUNMASI

Su altından gelebilecek bu tip tehlikelere karşı geminin personeli tarafından haricen korunmasında, şu hususlar dikkate alınmalıdır.

1. Bütün botlar akıntı üzerinde bulunmalı, nöbet tutulmalı ve hiçbir teknenin akıntı üzerinden geçmesine müsaade edilmemelidir.

2. Civardan geçen bütün botlar kontrol edilmeli (içi, karinası ve civarı dahil), bu göreve giden botlar da gerekli işaretleşme araçları olmalıdır.

3. Gayri muayyen zamanlarda, demir apiko oluncaya kadar vira edilmeli, zincirin temiz olduğu görülmeli, eğer herhangi bir cisim mevcut ise, hırça mapadan fora edip atılmalıdır.

4. Zaman zaman pervane ileri geri çalıştırılmalıdır.

5. Gündüz, özellikle demir istikameti gözetlenmelidir.

6. Görülen her türlü çöp, sandık, sepet v.s.ye ateş edilmelidir.

7. Emniyet botları, gördüğü sandık, sepet vs. yi devirip kontrol etmeli, gemi baş üstünde donatılmış yangın hortumu ile çok yakına gelmiş şüpheli cisimler devrilmelidir.

8. Dürbün ile omuzluklardan itibaren pruvaya kadar sektörlerde sahil kesimi kontrol edilmeli, gözetlenmelidir.

9. Zaman zaman gemi demir mevkiini değiştirmeli ve bu husus gizli tutulmalıdır.

10. Düşman sahilleri zaman zaman aydınlatılmalı, dost sahiller ise aydınlık olmalıdır.

11. Gemi karinası, özellikle hassas kısımlar, zincir, makina ve kazan daireleri, pervane ve dümenler reflektörlerle aydınlatılmalıdır.

12. Sonar devamlı çalıştırılmalı, su altı telefonları ve haydrafonla su altı dinlenmelidir. (Mk 27 sonarları çalıştığı zaman, sonarın 350 Yarda dan yakınına sokulmak pek mümkün değildir. Zira beyni ve gözleri harap etmektedir)

13. Şüphelenildiği takdirde taarruz el bombaları ve el şarjları atılmalıdır. (En iyi şekil, her biri 3’er librelik kalıpları atmaktır.)

14. Personel sükûnet ile gemiyi dinlemeli, yabancı sesleri ayırt etmeye çalışmalıdır.

Geminin haricen korunmasının yanı sıra, gemi dahilinde yapılması gereken işlemler de vardır.

Önce, gemi (Y) durumuna gelecek şekilde bölme ve lumbuzlar kapatılmalı ve her türlü tedbire rağmen meydana gelebilecek bir infilaktan korunmak için personel toplu halde bulundurulmamalı, eğer geminin bulunduğu yerde akıntı 1-2 mil ise ve düşman sabotörleri bekleniyorsa aşağıdaki tedbirler süratle yerine getirilmelidir.

• - Bütün personel giyinik ve ayakta olmalıdır,

• - Makineler her an harekete hazır olmalıdır,

• - Demir acil olarak bırakılmaya hazır olmalıdır,

• - Mayın görülürse o bölme boşaltılıp yara savunma hazırlık durumu alınmalı,

• Tek bir limpet mayının bölme kapatıldığında gemiyi batırmayacağı bilinmelidir.

• - Can salları, filikaları, can simit ve yelekleri her an kullanılmaya hazır olmalıdır.

• - Tahliye tulumbaları vb. gibi eçhize çalışır durumda olmalıdır.

EĞER GEMİDE DALGIÇ, KURBAĞA ADAM VAR İSE

Buraya kadar incelenen hususlar, gemide dalgıç, kurbağa adam olmadığına göre yapılacak işlerdir. Eğer gemide dalgıç, kurbağa adam var ise, bu personel azami 5 dakika içinde denize inecek şekilde hazır olmalı, geminin zincir ve karina kısmını kontrol etmeli (özellikle gece taarruzlarında makina dairesindeki titreşim ve gürültü sebebiyle su altı yüzücülerinin burayı kolay tespit edecekleri bilinmeli, ilk olarak buralar, bilahare zincir aranmalıdır) Dalgıçlar gördüğü yabancı cisimleri gemiye tespit, eden halat, vs. yi söküp atmalı, eğer gemi yakınında herhangi bir yabancı cisim tespit olunursa, sualtı yüzücüleri geminin pupasında aranmalıdır.

SABOTAJLARA KARŞI HASSASİYET

Personelin sabotajlara karşı hassas olduğu bazı zamanlar, sabotörlerce iyi bilinir. Bu zamanlar

- Gece yarısı, ile şafak arası,

- Tatil günleri ve tatil günlerinden hemen sonra,

- Nöbetin ortalan,

- Mehtapsız geceler,

- Kotu havalar, özellikle yağmurlu gürültülü ve şimşekli günlerdir.

SU ALTI YÜZÜCÜLERİ İÇİN TAHDİTLER

Su altı yüzücülerinin bir gemi için yarattıkları tehdit kadar, kendi hareketlerini ve başarılarını tehdit ve tahdit eden sebepler vardır.

Şöyle ki; karada 1 santimetre kareye 1 kilogram tazyik varken 90 metre derinlikte 1 santimetrekareye 10 kilogram basınç düşmektedir. Normal bir insan vücudu 2300 santimetre kare olduğuna göre, 90 metre derinde bir dalgıca 23 ton basınç yapmaktadır. Yine karada normal olarak bir nefeste 0,7 litre haya teneffüs 'eden bir insan, su içinde bir nefeste 5-7 litre hava teneffüs eder.

Bunların yanısıra; fizyolojik sebepler (ki biz bunlara dalgıç hastalıkları diyoruz), sualtı infilakları, teknik imkansızlıklar ve diğer tali sebepler, sualtı personelinin hareketlerini büyük ölçüde tahdit eder.

NETİCE OLARAK

Gemilerin su altından tahribi çok eğitim, masraf ve çalışmayı gerektiren bir husus olmakla birlikte, gemilerin korunması da aynı derecede eğitim ve gayreti gerektiren bir konudur. Ayrıca sabotajdan korunmak için, en az bir sabotör kadar bu konunun tekniğini de bilmek gerekir.

Buraya kadar incelenen dahili ve harici tedbirlerin alınması ve personelin bu konuda eğitilmesi ile donanmamıza mensup gemiler gerek dost gerekse harpte ele geçirilecek düşman limanlarında, daha emniyetle barınabileceklerdir.