Moskova Kruvazörü'nün batması Ne anlama geliyor?

Rus donanmasının amiral gemisi "Moskova" nın Karadeniz'de batması iki aya yakın zamandır süregelen savaşın şu ana dek en önemli olayı olarak görülüyor.

GEMİLERE NASIL İSİM VERİLR:

Savaş gemisi, öncelikli olarak deniz savaşlarında kullanılmak üzere yapılan bir gemi türüdür. Ticari gemilerden tamamen farklıdır. Silahlandırılmış olabildiği gibi, ticari gemilerden farklı olarak hasara dayanıklı, manevra kabiliyeti yüksek ve hızlı tasarlanırlar. Genellikle bir donanmaya bağlıdırlar.

Ülkeler bu gemilerine isim verirken kendileri için çok önemli tarihi kişiliklerin, ülke kurucularının, başkanlarının, başkentlerinin ya da önemli metropollerinin adlarını verirler. Bu isim aynı zamanda bir prestij, azamet ve güç gösterisidir. Örnekler;

USS AMERICA (CV66), USS EISENHOWER (CVN-69), USS KENNEDY (CVN-79), R-91 CHARLES DE GUALLE, HMS QUEEN ELİZABETH (R08)

MOSKOVA İSMİ RUSYA İÇİN NE ANLAM TAŞIR:

Yukarıda verilen örneklerden de görüleceği ve anlaşılabileceği üzere MOSKOVA ismi de Ruslar için son derece önemli, bir gurur, kibir ve güç göstergesidir. Zaten bu nedenle de isim Karadeniz Donanması Amiral Gemisine verilmiştir.

Moskova kruvazörü bir amiral gemisiydi. Sovyet Donanması döneminde de çok büyük prestije sahipti. O zamanki adı Slava idi, 1995’te Moskova yapıldı. Tabii böylelikle bu gemiye çok iddialı bir isim de verilmiş oldu.

Bu geminin kaybı her durumda Rus donanması için ciddi bir prestij kaybıdır. Eğer batırılmışsa yaratacağı etki büyük olacaktır. Hep böyle olmuştur.” Sebebi her ne olursa olsun bu isimdeki bir geminin batmış olmasının Rusya için son derece ciddi bir prestij ve moral kaybı olacağıdır.

Bunun tam tersi, savaşın 50nci gününde böyle bir Rus gemisinin batmış olması da Ukrayna için motivasyonu ve direnme gücünü arttırıcı bir unsurdur.

TARİHTEN BİR ÖRNEK:

1982 yılında Arjantin’e ait Belgrano Kruvazörü bir İngiliz Denizaltısı tarafından batırılmış ve bu Arjantin’in direnci ve morali üzerinde son derece olumsuz etkiler yaratmıştı.

Yine aynı savaş sırasında İngiliz HMS Sheffield Fırkateyni’de, Arjantin uçaklarının ateşlediği Exocet füzeleri ile batırıldıktan sonra İngiliz Parlamentosu savaşın şiddetini artırmıştı. Bu defa da Rusların benzer şekilde Ukrayna üzerindeki Savaşı şiddetlendirmeleri sürpriz olmayacaktır.

MOSKOVA KRUVAZÖRÜ:

1976 yılında Nikolayev (günümüzde Ukrayna'nın Mikolaiv şehri)'de bulunan 61 Kommunar Tersane Plantı'nın 445 no'lu Tersanesinde inşaatına başlanmıştır. 1979 yılında Slava ismiyle hizmete girmiştir.

Rus Donanmasındaki Moskova sınıfı DSH (Denizaltı Savunma Harbi) kruvazörü (Projekt 1142 sınıfı)'nün birinci gemisi Moskova' nın hizmet dışına çıkarılmasıyla 1996 yılında onun adı olan Moskova adını almıştır.

2002 yılında Karadeniz Filosu bayrak gemisi Admiral Golovko (Kynda sınıfı veya Grozny sınıfı güdümlü füze kruvazörü, Projekt 58 sınıfı kruvazörlerin üçüncü gemisi)'nün hizmet dışına çıkması sonrasında Karadeniz Filosu bayrak gemisi olmuş, 2003'te Indra-2003 (Rusya-Hindistan deniz tatbikatı)’na katılmıştır.

2008 Güney Osetya Savaşı sırasında 9-12 Ağustos 2008 tarihleri arasında Karadeniz'in güvenliğini sağlamak amacıyla konuşlandırılmıştır. Rusya'nın Abhazya Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanımasından sonra Abhazya'nın başkenti Suhum'da demirleyen gemi 2015'te Akdeniz'de Rus donanmasının daimî görev gücünü yönetmiş ve Suriye'deki Rus Hmeymim Askeri Hava Üssü'nün korunması görevini gerçekleştirmiştir.

Mısır Devlet Başkanı El Sissi'de gemide ağırlanmıştır. Bu ziyarete ait fotoğrafta aşağıda görülmektedir. Rusya için sembolik anlamları olan kruvazörün batmasının Rus halkı Niçin oldukça moral bozucu olduğu söylenebilir.

MOSKOVA KRUVAZÖRÜNÜN ÖZELLİKLERİ:

Sınıf ve tipi : Slava Class Cruiser

Deplasman : 11.490 tons

Uzunluk : 186,4 m (611,5 ft)

Genişlik : 20,8 m (68,2 ft)

Su çekimi : 8,4 m (27,6 ft)

İtme gücü : 4 COGOG gas türbini, 2 şaft 121.000 shp

Hız : 32 knot (32 Deniz mili, 60 Km/Saat)

Menzil : 10.000 mil @ 16 knot

Personel Sayısı : 480

Fiyat : 950 000 000 $

Sensörleri ve radar sistemleri:

- Voskhod MR-800 (Top Pair) 3D arama radarı

- Fregat MR-710 (Top Steer) 3D arama radarı

- Palmet Navigasyon radarı

- Pop grup SA-N-4 atış kontrol radarı

- Top Dome SA-N-6 atış kontrol radarı

- Bass Tilt AK-360 CIWS System atış kontrol radarı

- Bull horn MF hull mounted sonar

Elektronik harp cihazları:

- Rum Tub and Side Globe EW antennas

- 2x PK-2 DL (140mm chaff / flare)

Silahları:

- 16x P-1000 Vulkan (SS-N-27) anti-gemi savar füzesi

- 8x8 (64) S-300PMU Favorit (SA-N-6 Grumble) uzun menzilli uçaksavar füzesi

- 2x20 (40) OSA-MA (SA-N-4 Gecko) SR SAM

- 1x Twin AK-130 130mm/L70 çift amaçlı silah

- 6xAK-630 yakın silah sistemi

- 2x RBU-6000 SUBROC (anti-denizaltı havanı)

- 10x (2 quin) 533mm torpido tüpü

Zırh : Splinter kaplama

Helikopter mevcudu : 1 Ka-25 veya Ka-27 Helikopter

NEPTÜN FÜZESİNİN ÖZELLİKLERİ:

Tipi : SSM (Antiship Cruise Missile)

Ağırlığı : 870 Kg

Uzunluğu : 5 metre

Menzili : 170 mil (280 Km)

Neptün SSM Sistemi, 2014 yılında Kırım'ı ilhak etmesinin ardından Rusya'nın Karadeniz'de oluşturduğu artan deniz tehdidine yanıt olarak Ukraynalı askeri mühendisler tarafından tasarlanmış bir silahtır. Kyiv Post'a göre, Ukrayna donanması 2021 yıl mart ayında 280 km menzilli (170 mil) Neptün füzelerinin ilk teslimatını almıştır.

KRUVAZÖR NE ŞEKİLLERDE BATMIŞ OLABİLİR:

Taraflar bu konuda farklı açıklamalarda bulunmaktadırlar ki bu da Savaşların gereği icabıdır. Burada iki alternatif söz konusudur.

1. Geminin Ukrayna Neptün Füzeleri tarafından vurulmuş olması veya Ukrayna’nın döktüğü mayınlara çarpmış/mayının patlamış olma ihtimali.

2. Ukrayna’nın katkısı olmadan bir yangın sonucu batmış olma ihtimali.

Bunları kısaca ve tek tek ele alırsak;

· Mayına çarpma olasılığı mevcut olmakla birlikte su altı bölmeleri özel olarak inşa edilen bu büyüklükte bir savaş gemisinin eski teknolojili, Ukrayna tarafından dökülmüş Rus Mayınlarından birine çarparak batması, gemide yangın çıkması, hele hele cephaneliğin patlaması düşük bir ihtimaldir.

· Neptün Füzeleri tarafından vurulma olasılığı çok daha yüksektir. Gemi, 1979'da denize indirilmiş, 2020'de tadilattan geçirilmiştir. Moskova kruvazörü, 16 adet 700 kilometre menzile sahip SSM füzelerinin yanı sıra S-300 SAM hava savunma füze sistemi ile donatılmış bir gemi olarak bilinmektedir.

Her ne kadar modernizasyon görmüş ve sonradan başka sistemler monte edilmiş ise de 43 yaşında, yaşlı sayılabilecek bir gemidir. Neptün Füzelerini tespit edememiş veya etse de zamanında önleyememiş olabilir ki bu hiç de azımsanabilecek bir olasılık değildir. Birbirini takiben atılmış iki adet Neptün Füzesi gemide ve cephanelikte yangın çıkartabileceği gibi cephaneliğin patlaması da gemini asıl batma nedeni olabilecek güçlü bir ihtimaldir.

· Düşük olasılıklardan biri de geminin mayına çarpmadığı, Neptün Füzesi ile de vurulmadığı, çıkan bir yangının söndürülemeyişi nedeni ile battığıdır ki Rus yetkililer bu doğrultuda açıklamalar yapmaktadır. Rusya Savunma Bakanlığı daha sonra yaptığı açıklamada Ukrayna'nın vurduğunu iddia ettiği "Moskova" kruvazörünün fırtına nedeniyle battığını duyurmuştu.

Bu tarz bir savaş gemisinin Karadeniz’de çıkabilecek hiçbir fırtına da batma olasılığı yoktur. Bu açıklamalar yan yana konduğunda Rusya’nın doğruları söylemediğini düşünmek çok olası hale gelmektedir.

Zaten Üst düzey bir ABD Savunma Bakanlığı yetkilisi yaptığı açıklamada, "Ukraynalıların Rus kruvazörünü iki Neptün füzesi ile vurduğunu teyit ediyoruz." demiştir. Bu verinin Rus haberleşmelerinin dinlenmesi ve uydu fotoğrafları ile tespiti mümkündür.

Rusya tarafından yapılan açıklamalar da geminin çok ağır hasar görmesi ve yangının söndürülemeyişi nedeniyle personelin tamamının tahliye edildiği, böylece can kaybı olmadığı belirtilse de yangın söndürme ile görevli personelin limana çekilmekte olan ve yanan bir gemiyi son ana kadar terk etmeyecekleri beklenir. Bu nedenle de özellikle Yangın ve Y/S (Yara Savunma) Personelinin gemide kalıp patlama sırasında öldükleri benim tahminimdir.

Rusya Denizcilik Araştırmaları Enstitüsü'nden Michael Petersen BBC'ye verdiği demeçte, savaş gemisinin "Karadeniz'deki Rus deniz gücünün bir simgesi" olduğunu söyledikten sonra sözlerini şu şekilde sürdürmüştür:

"Moskova, bu çatışmanın başlangıcından beri Ukraynalılar için bir baş belasıydı” ve yıkıldığını görmenin "Ukraynalılar için gerçek bir moral desteği" olacağını düşünüyorum.

SONUÇ:

Rusya’ya ait Amiral gemisi Moskova her ne şekilde batmış olursa olsun sonuç Rusya için büyük bir prestij ve moral kaybıdır.

BİR OLASILIK:

Rusya bu olaydan sonra bir başka denizde görev yapmakta olan gemisini hem Amiral gemisi olabilmesi hem de prestij tazelemek için Karadeniz’e kaydırmak isteyebilir mi? Gerekçe olarak da Karadeniz Donanmamdan 1 Kruvazörüm eksildi onun yerine 1 gemi alacağım diyebilir mi?

Böyle bir durum da tekrar Montrö Antlaşması gündeme gelir mi?

Bu olasılık, Ukrayna’ya Avrupa Ülkelerinden askeri gemi hibe edilmesi, o gemilere Ukrayna Bayrağı çekilip, Ukrayna Askerleri doldurulup gemilerin Karadeniz’e geçmek istemesi durumu ile benzerlik taşır.

Başlamış bir savaş, Türkiye’nin tarafsızlığı ve taraflara eşit mesafede durması politikaları aynen sürdürülerek her iki tarafa da bu ve benzeri durumlarda taviz verilmemelidir.