OKUL SEÇİMİNDE TEMEL KRİTERLER:

YAZAN : Mehmet ASAL

Çocuğunuz 3 yaşına geldi ise artık önünüzde çok uzun bir Eğitim Dönemi var demek ki bu da üniversiteye kadar 15 yıl ( k12) + 4 yıl yüksek okul, yani toplamda 19 yıllık bir dönem demektir. (Master ve Doktora sayılmadan ve 4 yıllık Fakülteler dikkate alınarak)

Bunun en azından ilk 15 yılını baştan çok iyi düşünerek seçeceğiniz Özel bir okulda, çocuğunuzu yarış atı gibi bir sınav sistemine sokmadan (Lise giriş sınavları, kolej giriş sınavları vb. gibi) hem zihinsel hem de bedensel yönden gelişimini sağlayabilirsiniz. Hatta Üniversiteyi de Yurt dışında okutmayı düşünürseniz ki ben bunu öneririm, çocuğunuzun ruh sağlığını çok daha iyi koruyarak onu hem bir dünya vatandaşı olmaya hazırlar, hem zihinsel, hem bedensel, hem de sanatsal yönlerini ve becerilerini ortaya çıkararak geliştirebilir ve mükemmel bir İngilizceye sahip kılabilirsiniz. (Dikkat ederseniz İngilizce diyorum, yabancı dil demiyorum. Bunun birçok nedeni var ki bu da bir başka tartışma ve inceleme konusudur)

Ben size burada araştırma ve gözlemlerin sonuçlarını özet olarak vererek yardımcı olmaya çalışacağım. Yoksa her bir konu binlerce sayfa araştırma tutacak kadar kapsamlıdır.

Konumuz özel okul ve 15 seneden bahsediyoruz. Bu size en az 500 000 – 600 000 TL Okul masrafı demektir. Üniversite hariç. Önce bunu unutmayınız.

Okuldan beklenen 3 temel hedef nedir? Bunlar okulun çocuğunuza:

1. Özgüven,

2. Akademik mükemmeliyet,

3. Ana dile eşit ikinci bir yabancı dil verebilmesidir.

DİKKATE ALINMASI GEREKLİ KRİTERLER: OLMAZSA OLMAZ KRİTERLER:

• Okul mutlaka bir Vakıf Okulu olmalıdır. Şahıs okullarını seçmeyiniz.

• Okul bir siyasi, dini amaca, gayeye veya sermayeye hizmet eden bir okul asla olmamalıdır.

• Çok güçlü bir İngilizce Eğitimi olmalı ve İngilizceyi “Native Speaker” seviyesinde öğretmelidir. Bu amaçla okulda bulunan Yabancı Öğretmen sayısı önemlidir.

• Öğretmen başına düşen öğrenci oranı, 1/10 dan fazla olmamalıdır.

• Okulun iyi bir Akademik Eğitim verdiğinden emin olunmalıdır.

• Yetiştirdiği çocukların zgüveni yüksek kişiler olduğundan emin olunmalıdır.

• Okulun fiziki imkânları ile spor, sanat alanındaki kapasite ve yetenekleri incelenmelidir. Yeterli bahçe ve oyun alanı ile Rehberlik ve Psikolojik Danışma ve Yönlendirme sistemi güçlü olmalıdır.

OLURSA İYİ OLACAK ÖZELLİKLER:

• Okulun öğrenciye yakın olması yolda ve serviste geçecek süre itibarıyla önemli bir kazançtır. Özellikle köprü geçişi olmamalıdır. Ancak yakınlık seçimdeki son kriterlerden biridir.

• Okulun Akademik ve Sportif başarıları araştırılmalı ve incelenmelidir.

• Sınıf mevcutları; yuvada 10-12, Anaokulunda 15-18, Hazırlık ve ilkokulda 20-22’yi geçmemelidir.

• Çok yeni bir okul olmamalıdır. (Kendini henüz ispatlamamış)

• Mezunlarının toplum içindeki durumları, meslek ve yaptıkları araştırılmalıdır.

• Çocuğunuzu okula kendiniz götürmek yerine Servis aracı sistemine dâhil ediniz. Böylece daha paylaşımcı ve sosyal olacaktır.

3 - 6 Yaş Dönemi Çocukların Anaokulu Seçiminin önemi

3 - 6 yaş dönemi çocukların zihinsel, duygusal ve sosyal gelişimleri için en önemli dönemdir. Çocuklar öncelikle gelişimlerinin bir özelliği olarak sosyalleşmek, başka çocuklarla bir arada olmak ihtiyacındadırlar.

Yuvalar çocukların paylaşma, bir arada olma, birlikte hareket edebilme ve oyun oynama ihtiyacını karşılarlar. Becerileri ve zihinsel kapasiteleri birbirine denk olan yaşıtlarıyla bir arada olmak çocukların yaşayarak öğrenmelerini sağlar ve sosyal paylaşımın öğrenilmesinde etkilidir.

Çocukların var olan ilgi ve yeteneklerini geliştirmeye yönelik değişik aktivitelerin sunulması önemlidir. Çocuklar hem eğlenmeli, hem öğrenmeli hem de yeni ilgi alanları bulmalıdırlar. Öğrenirken eğitim hayatlarının temeli olan birlikte hareket edebilme, grupla birlikte karar alabilme, sıra bekleme, kendini grup içinde ifade edebilme, ihtiyaçlarını ifade etme, belirlenen kuralları öğrenme ve bu kurallara-sınırlara uyma gibi becerileri kazanmaları da önemlidir.

Anaokulunda daimi bir pedagog veya çocuk gelişimi konusunda deneyimli bir psikoloğun bulunması yuva seçiminde birinci koşul olmalıdır. Çocukların becerilerinin ve gelişimlerinin takibini yapabilmek ve olası bir aksaklıkta aileyi uyarabilmek çok büyük önem taşımaktadır. Çünkü olası bazı problemler erken yaşta keşfedildiklerinde hızlıca çözümlenebilmekte aksi halde uzun yıllar süren, eğitim hayatını ve çocuğun sosyal hayatını etkileyen başka zorluklara dönüşebilmektedirler.

Temizlik ve fiziksel ortam zaten anne-babaların dikkat ettikleri ve fark etmekte zorlanmadıkları özelliklerdir. Burada da dikkat edilmesi gereken şey fizik ortamın nasıl düzenlendiğidir. Örneğin çocuklar hangi aktivite sırasında nerede bulunuyorlar?

Bu ortamlar o aktivitenin rahatça gerçekleşmesi için uygun ortamları mı? (örneğin boya yapılan yerde zeminin halı olması hem çocukların rahatı hem de sağlığa uygunluk açısından uygun olmayabilir) Merdivenler ne kadar korunaklı?

Çok önemli bir konu da sınıf mevcududur. Okul öncesi sınıflar 3 yaşta 10-12 civarı olmalıdır. Daha fazla sayıda çocuk için tek öğretmen yeterli olmamaktadır.

4 ve 5 yaş grubunda bu sayının biraz daha üzerine çıkılabilir. (15-18)

Anaokulu Eğitmenlerinde Olması Gereken Vasıflar Anaokulunda çalışan öğretmen, yönetici ve çocuklarla teması olan her türlü personelin pedagojik bir eğitimden geçmiş olması önemlidir. Çünkü çocuklar için yuva içinde gördüğü ve temas ettiği herkes ve her şey okulu temsil etmektedir. Benzer bir dilin kullanılması, ses tonunun çocukları rahatsız edecek şekilde kullanılmaması, güler yüzlü olunması, mümkün olduğunca bakımlı ve temiz bir görünümde olunması çocuklar için önem taşımaktadır. Özellikle öğretmenlerin çocukların duygularını anlamak konusunda yetenekli olmaları, empatik olmaları, problem çözme yeteneğine sahip olmaları, oyuna, dramatizasyona yatkın olmaları, kendi duygularını iyi ifade edebilmeleri, düzgün bir diksiyona sahip olmaları önemlidir.

Öğretmen:

* Öğretmenin şefkatli, güler yüzlü ve sevgi dolu olmasına dikkat edin * 0-6 yaş kritik bir dönem olduğundan eğitimli ve tecrübeli öğretmen olması oldukça önemlidir. Öğretmen ne kadar eğitimli ve tecrübeli olursa çocuklarımızın gelişimini o kadar iyi destekler. * Okulun bütün çalışanlarının arasındaki iletişim de önemlidir. Herkes ne kadar mutluluk içinde çalışırsa bu mutluluk çocuklara da yansır.

NEDEN DEVLET OKULU DEĞİL DE ÖZEL OKUL;

(Bu konu aşağıdaki bir başka makalede daha etraflıca ele alınmıştır.)

Özel Okulların Devlet Okullarına göre çeşitli avantajları vardır. Bunları bilen öğrenci velileri, çocuklarının özel okullarda öğrenim görmesi için her türlü imkânı seferber ederler. O avantajlardan bazıları, aşağıdaki gibi sıralanmaktadır.

• Eğitim: Eğitim müfredatı devlet kulları ile aynı olmasına karşın özel okullar, müfredattaki teorik bilgileri uygulamaya dönüştürmeleri bakımından farklılık yaratırlar.

• Bir yabancı dilin kesinlikle öğretilmesi, ikinci veya üçüncü yabancı dilin ise temellerinin atılması özel okulların tercih sebebi olmasında göz önünde bulundurulan bir diğer faktördür.

• Özel Okulda çocuğunuzun kişiliği daha düzgün gelişebileceği gibi ilgi duyduğu ve yetenekli olabileceği alanların ortaya çıkarılmasında okulun önemli katkıları olacaktır.

• Özel okullarda yönetim ve öğretim kadrosunun seçilerek alınmasından kaynaklanan kalite farklılığı da, özel okulların tercih edilmesinde önemli rol oynar.

• Özel okullar müfredatın uygulamaya dönüştürüleceği, derslik ve laboratuvar imkânları sağlar. Teknoloji donanımlı yabancı dil, müzik, bilgisayar, satranç derslikleri; fen bilimleri laboratuvarları; görsel sanatlar atölyeleri; dans ve spor salonları bunlara örnek olarak verilebilir.

• Okul ruhu ve birlik beraberlik: Bazı özel okulların okul yıllarında öğrencileri arasında oluşturmuş oldukları birlik ve beraberlik duygusu o kadar güçlüdür ki, bu duygu öğrencilerin iş yaşantılarında da devam eder.

• İşe girişte okulun önemi: Bazı işverenler, işe alım tercihlerini yaparken aday çalışanlarının özgeçmişlerini de göz önünde bulundururlar. Bu noktada, öğrenim görülen okullara da önem verirler. Adaylarının hangi disiplinle yetiştirildikleri önemlidir çünkü.

• Prestij kaynağı olması: Okulun ismi öğrenci için olduğu kadar veli için de saygınlık kaynağıdır. Bazı çevrelerde, velinin çocuğunu özel okula gönderip göndermediği veya hangi özel okula gönderdiği önemlidir.

• Özel okullarda öğrencilerin gelişimlerinde önemli rol oynayan sosyal etkinlik sayısı fazladır ve öğrenciler bu etkinliklere ücretsiz olarak katılırlar.

• Öğle yemeklerindeki, ara öğünlerdeki beslenme seçeneklerinde, çok çeşit bulunmasına dikkat edilir ve sağlığa uygunluk esastır.

• Okul sınırları içinde, dışında; temizlik ve sağlığa uygunluk konularına büyük önem verilir.

• Özel okullardaki sınıf mevcutları, devlet okullarına göre çok çok azdır. Bu, öğretmenin sınıftaki öğrencilerine, ders içi ve ders dışında, daha fazla vakit ayırmasını sağlar.

• Okulda çocukların yaşayacakları sağlık problemlerinde ilk müdahaleyi yapmak için, kadrolu sağlık personeli bulunur.

• Özel okullar, yangın ve doğal afetleri mümkün olan en az kayıpla atlatma mantığından hareketle inşa edilmiş veya aynı düşünce tadilattan geçirilerek güçlendirilmiştir.

• Okul sınırları içinde ve dışında özel güvenlik görevlileri, tatsız olayların yaşanmaması için sürekli denetim yaparlar.

• Özel okulların tam gün eğitim yapması ve çocukların etüde kalma imkânları, çalışan veliler için önemli bir avantaj sağlar.

• Lise ve üniversite sınavlarındaki başarı ya da yurtdışı üniversitelerden alınan kabul sayıları da, özel okulların tercih edilmesinde önemli pay sahibi olan durumlardan bir tanesidir.

Özel okulların devlet okullarından farkını, avantajlarını, artılarını öğrenip çocuğunu özel okula kayıt yaptırmayı düşünen veli bu aşamada başka bir soru ile karşı karşıya kalmaktadır. '' Hangi özel okul? ''

Okul Değerlendirmesi ve Seçimi Sırasında Ortaya Çıkan Davranışlar:

• İlk yapılması gereken, çocuğun neden özel okula gönderileceğine dair kriterlerin önceden belirlenmesidir. Aklınızda belirli kritelerin bulunması, ilgili kişilerden bilgi alımı sırasında soracağınız sorularda ve yapacağınız okul değerlendirmelerinde size önemli faydalar sağlayacaktır.

• İkinci olarak çevrenizden ve internet üzerinden, bulunduğunuz bölgede bulunan özel okullar hakkında ön bilgi toplamalı ve kriterleriniz doğrultusunda ilk elemenizi yapmalısınız. Bu ilk eleme size hem zaman hem de para tasarrufu sağlayacaktır.

• Okul ziyaretlerinin okulda eğitim-öğretim' in olduğu zamanlar dâhilinde yapılması önemlidir.

• Size göre değeri olan her şey gözlemlenmelidir. Bunu, okul kapısının yeri, şekli, kapıda karşılaştığınız güvenlik görevlisinin sizi karşılama şeklinden, teneffüse çıkmış öğrencilerin kıyafet ve davranışlarına, nöbetçi öğretmenlerin hareketlerinden, okulun fiziksel yapısına, çevre düzenlemesinden, temizliğine kadar geniş bir çerçeve içinde yapmalısınız. İlk izlenim oldukça önemlidir.

• Sizin için yabancı dil mutlaka büyük önem taşır. Yabancı dil eğitimi hakkında daha fazla bilgi almak için “Native Speaker” denen öğretmen olup olmadığına, sayısına, yabancı dil laboratuvar imkânına bakın. Mümkün olur ise 4-5nci sınıftan bazı öğrencilerin yabancı dil dersini izlemeye ve konuşmalarını duymaya çalışın.

• Okuldaki Kulüp ve Etkinlik sayısı ve çeşidi ile yerleri hakkında bilgi edinin.

• Gözlemden sonra görüşme safhasına geçilmelidir. Bu safhada, okulda görev yapan hizmetlilerle, öğrencilerle veya orada bulunan ve çocuğu o okulda öğrenim gören velilerle, okul imkânları, uygulamaları, başarıları, vb. hakkında sohbet (sorgulama değil) edilmelidir.

Şimdi geldik bir sonraki aşama olan; okul yöneticileri ve öğretmenleri ile görüşmeye.

• Bu görüşme sırasında yöneticilere, öğretmenlere (kriterleriniz çerçevesinde); internet araştırmanız, çevreden duyduklarınız, okulda bulunduğunuz süre içerisinde gözlemler ve sohbetlerden edindiğiniz bilgiler ışığında açıklanmasını istediğiniz konular hakkında sorular sorulmalıdır. Örneğin; kriterleriniz arasında okul ücreti varsa, yıllık ücret artışlarının neye göre yapıldığını ve zam oranının belli olup olmadığı sorulmalıdır.

• Görüşmenin ardından, yönetici veya bir öğretmenle birlikte okulu dolaşılmaya çalışılmalıdır. Yine kriterleriniz çerçevesinde çabuk kirlenebilecek yapıdaki, mutfak, yemekhane, tuvaletler, soyunma odaları, vb. gibi yerleri gezilip görülmelidir. Çöp kutularındaki, çöp birikme miktarlarına bakılabilir. Ders işleniş şeklini doğal ortama müdahale etmeden izleme şansı varsa bu yapılmalıdır.

• Çocuğunuzun derslerine girebilme olasılığı olan öğretmenler ile tanışıp, sohbet etmeye çalışın. Hatta yemekhanedeki yemeklerden yiyin. Amacınız her bakımdan okulu en iyi şekilde tanımak olmalıdır.

• Okul ziyaretinizin sizde yarattığı izlenimi unutmamak için: Ziyaretiniz sırasında ne yaşadıklarınızla ilgili, bir kâğıt veya bir deftere, notlar almalı ve şayet gidecekseniz gittiğiniz diğer okullarla kıyaslamalısınız.

• Son olarak, notlarınız doğrultusunda yapmış olduğunuz değerlendirmenin ardından, okul seçenek sayınızı 2 veya 3' e düşürmelisiniz. Ve bu okullara son defa çocuğunuzla beraber giderek gezmeyi deneyin. Uzun yıllarını geçireceği okulunun seçiminde çocuğunuzun da söz hakkı olması gerektiğini unutmayınız.

NETİCE : Seçim sizindir. Okulu sonradan değiştirmek çocuğunuzda psikolojik sıkıntılar yaratabilir. Bu nedenle seçimi en baştan ve en doğru şekil de yapmalısınız. İyi bir eğitim anaokulundan meslek edininceye kadar bu günkü rayiç ile 1 000 000 TL demektir. Ama buna acımayınız. Bu para hayatınızın en büyük ama en doğru yatırımı olacaktır.

Eğer ileride ödeme sıkıntısına düşebileceğinizi düşünüyorsanız ayağınızı yorganınıza göre uzatıp, daha butik bir okul da seçebilirsiniz. Veya çocuğunuza öğrenim sigortası yaptırabilirsiniz.

Okulu satın almıyorsunuz. Bu nedenle Okul İdarecisi ve Yöneticilerine, Migros’ta alışveriş yaptığınızdaki gibi davranamazsınız. Onlarla işbirliği içerisinde, OKUL-AİLE olarak paydaş olduğunuzu unutmadan yanlarında yer alınız. Özellikle Rehberlik Servisleri ile ilişkilerinizi koparmadan onların öğüt ve yönlendirmelerine kulak veriniz.

İki tür özel okul dikkat çekmektedir.

• Çocuğunuzu hayata hazırlayan okullar

• Çocuğunuzu sınavlara hazırlayan okullar.

Siz çocuğunuzu hayata hazırlayan okulları seçiniz ve çocuğunuz zihin, beden ve ruh sağlığı açısından mükemmel olsun. Bu nedenle Eğitimci olmayan, eğitimden anlamayan kişilerin görüş ve tavsiyelerine fazla kulak asmayın. Aklınızın yolundan gidin.

En büyük ve kıymetli varlığınız, çocuğunuz için yapacağınız seçim için şimdiden başarılar.

Mehmet Asal

K12 Okulları Yönetim ve İşletme Danışmanı